“Ai về Bình định mà coi Con gái Bình Ðịnh cầm roi đi quyền” Ai về Bình Định quê tôi Uống rượu Bàu Đá, mà coi Bài Chòi Quê tôi có biển mặn mòi Hàng dừa xanh biếc, bồi hồi xuyến xao” Lần theo câu thơ mộc mạc tìm về với miền quê Bình Định đất võ, trời văn với những món ăn nức lòng du khách. Khi đến với miền đất võ Bình Định bạn không thể bỏ qua những món đặc sản hấp dẫn này: Cua huỳnh đế, bánh xèo tôm nhảy… nghe thôi là thấy thèm.
Bún chả cá – Hương vị ẩm thực ngon Bình Định
Ai đã từng ăn bún chả cá Quy Nhơn chính tông sẽ không thể nào quên được hương vị mặn mà và ngọt ngào của miếng chả, miếng bún và cả từng sợi rau ăn kèm. Điểm nhấn của món ăn là phần chả cá được làm từ những con cá thu thịt ngọt và phải quết sao cho miếng bánh chả láng mịn, tròn dày vừa phải, cùng nước lèo nấu từ xương và đầu cá thu trong veo và ngọt tự nhiên làm cho bất kì ai một lần nếm thử đều không thể quên được hương vị đậm đà của nó. Trong tô Bún chả cả điều đặc biệt đầu tiên là nước dùng. Bún chả cá Quy Nhơn không dùng nước nấu từ xương heo mà nước dùng được nấu từ xương cá tươi, thường là xương hoặc đầu cá thu, cá cờ, cá quả (Cá lóc, cá trầu…) tạo cho nước dùng có vị ngọt tự nhiên, đậm đà và không tanh. Điều đặc biệt thứ hai là Chả cá, thành phần ngon nhất của tô bún.
Để có chả cá ngon, người ta lóc thịt cá, trộn với tỏi ớt, tiêu, bột ngọt, dầu ăn, chút muối cùng da lợn xay nhuyễn, sau đó khuấy thật đều tay, càng nhuyễn thịt sẽ càng dai và mền. Chả cá miền Trung hoàn toàn không có “thì là” như ở miền Bắc nhưng miếng chả cá vẫn thơm ngon. Sau khi được đánh nhuyễn, cá xay được chia thành từng mảnh nhỏ, mỏng hoặc từng viên tròn, vừa miệng cho vào chảo dầu chiên vàng. Một phần khác đem cho vào khuôn để hấp cách thủy, khi ăn sẽ cắt nhỏ thành từng miếng. Khi thưởng thức tô bún chả cá Quy Nhơn, bạn sẽ cảm nhận đầy đủ vị mềm, mịn, ngọt của chả cá viên, chả cá hấp và vị dai, giòn của chả cá chiên. Điều đặc biệt thứ ba là các loại gia vị, rau sống ăn kèm. Rau sống là sự phối hợp hoàn hảo giữa màu xanh của xà lách, màu trắng của bắp cải bào mỏng, màu sậm của vài sợi bắp chuối, vài cọng giá, lá bạc hà tươi xanh. Khi ăn, chấm miếng chả cá vào chén tương ớt đặc trưng, kèm củ hành tím ngâm, kèm một ít rau, húp một tý nước dùng, bạn sẽ nghe vị thơm ngon của đồng quê và biển cả tan trên đầu lưỡi.
Bánh hỏi – Đặc sản Bình Định nổi tiếng ngon
Khi nhắc đến du lịch Bình Định, không ít người nghĩ ngay đến vùng đất võ nổi tiếng từ ngàn xưa, những bãi biển xanh mướt đầy cát trắng và cũng rất nhiều người nhắc đến các món ăn đặc sản nơi đây, trong đó có bánh hỏi Bình Định. Bạn sẽ phải ngạc nhiên rằng cuộn bánh hỏi thơm ngon mà bạn chuẩn bị thưởng thức lại được làm từ loại gạo xay từ lúa cũ. Chính xác thì người ta sẽ vo gạo ngay từ chiều rồi ngâm với nước để cho nở đều rồi xay thành bột. Ngay từ khi gà gáy canh một, những người làm bánh hỏi Bình Định đã phải thức dậy để dáo bột cùng với một lượng nước vừa phải trên bếp bằng một ống tre thật to cho đến khi bột quánh lại. Sau công đoạn này, bột sẽ được lăn thành cây dài và bắt đầu trải qua công đoạn ép thành cây. Những cây bột tại giai đoạn này sẽ lần lượt được cho vào khuôn, một người ngồi trên sẽ đè bột chảy xuống dưới thành các sợi nhỏ, một người khác sẽ phải bắt những sợi bột này rồi xếp chồng lên nhau.
Tiếp đến, những miếng bánh này sẽ được cho vào nồi hấp khoảng 5 – 10 phút nữa thì mới ra được những cuộn bánh hỏi thơm ngon ngọt vị. Một món ăn với bánh hỏi rất nổi tiếng ở đây đó chính là cháo lòng heo. Món ngon không chỉ đơn giản đến từ một phía vì cháo hỏi lòng heo là sự kết hợp khéo léo giữa những món ngon: lòng heo phải được lấy từ những chú heo béo tốt được nuôi tại gia và làm thịt liền tại chỗ. Nước chấm là một thứ không thể thiếu để tạo nên nét đặc trưng cho món ăn này: nước mắm phải là loại mộc nhỉ, sau đó sẽ được hòa quyện thêm cùng với chanh, muối, đường, tỏi và cuối cùng sẽ cho ra một loại nước chấm với tứ vị: mặn, ngọt, chua và cay. Hay nếu là người đơn giản, bạn chỉ cần một ít nước mắm hoặc nước mắm chanh rồi tô điểm cho chiếc bánh hỏi một ít màu xanh của lá hẹ, thế là bạn đã có được một món ăn cực kỳ đơn giản, vừa ngon lại vừa đẹp mắt.
Nem chợ huyện – Đặc sản nổi tiếng Bình Định
Có thể nói rằng nem là tinh hoa của ẩm thực, là đặc sản đặc biệt là ở Bình Định. Nem chua Bình Định có nguồn gốc từ làng nem Chợ Huyện thuộc xã Phước Lộc, huyện Tuy Phước, Bình Định. Nổi tiếng với món nem chua đã đi vào ca dao: “Ai về Vĩnh Thạnh quê em/Ăn nem chợ Huyện, đêm xem hát tuồng”. Tương truyền rằng ông Trần Võ tục danh là ông Bảy Ù đam mê sưa tầm các món ăn, ông chu du khắp nơi và cuối cùng chọn món nem đem về gia chế hương vị cho phù hợp với người địa phương rồi chỉ lại cho con cháu. Từ mấy đời nay, vị ngon lạ mà ông đem về cứ truyền hết từ đời này sang đời khác và món nem Bình Định ngày càng phát triển mạnh.
Nem chợ huyện ngon chủ yếu là nhờ khâu chọn thịt. Thịt phải là thịt heo cỏ từ 6 – 8 tháng tuổi, cân nặng chừng 60kg trở lại, heo có thịt săn nhiều nạc, màu đỏ sẫm và lấy khoảng 15kg thịt nạc lọc từ 4 đùi. Có hai loại nem là nem tươi và nem chua. Nem tươi là nem nướng ăn ngay, còn nem chua thì để được lâu. Ăn nem phải ăn kèm với nước chấm, nhất là nước mắm ngon pha loãng với đậu phộng. Nem chợ huyện vừa ngọt lại vừa béo, dai mà lại giòn, đủ các vị mặn, ngọt, dai, giòn, thơm, béo nên ăn dẫu có nhiều cũng không ngán. Hiện nay giá của loại nem này khoảng chừng 40 nghìn/10 chiếc. Nem chợ huyện đã tạo nên một thương hiệu, một đặc sản cho miền đất võ Bình Định.
Cua huỳnh đế – Ẩm thực ngon không thể bỏ qua
Cua huyền đế là đặc sản của vùng biển Tam Quan và Đề Gi. Theo như lời kể của ngư dân thì cua có tên gọi như vậy sở dĩ vì ngày trước mỗi khi bắt được cua này người dân đều phải đem dâng cho vua. Tương truyền rằng khi vua Gia Long còn lánh nạn, có lần đến hòn Tranh, thấy ngư dân bắt được loại cua có vỏ màu đỏ hồng như chiến bào, hình dáng như loài rùa nên đã ăn thử. Càng ăn càng thấy ngon nên ông đã đưa nó vào danh sách những món ăn tiến vua.
Và cũng từ đó thứ cua biển này được đặt tên là cua huỳnh đế và xem nó như biểu tượng của sự may mắn. Loài cua này phân bố rất nhiều ở ven biển miền Trung nhất là Bình Định. Thành phần dinh dưỡng của nó cũng rất cao, cứ 100g cua cung cấp 103 calo, 17,5g chất đạm, 0,6g chất béo, 7,0g carbohydrate, 141mg canxi, 191mg photpho và nhiều thành phần dinh dưỡng khác. Thực khách sành điệu thường ăn hai món ngon và đơn giản nhất đó là hấp ăn với muối tiêu, ớt xanh và cháo cua huỳnh đế. Và giá thành là khoảng 800 nghìn đồng cho 1 kg cua.